Rodzaje uzupełnień
W zależności od warunków w jamie ustnej, stosowane są różne rodzaje uzupełnień protetycznych. Można wśród nich wyróżnić dwie zasadnicze grupy:
- uzupełnienia stałe,
- uzupełnienia ruchome,
Uzupełnienia stałe są to konstrukcje trwale umocowane na zębach własnych pacjenta. Należą do nich wkłady koronowe i koronowo – korzeniowe, korony i mosty protetyczne.
Uzupełnienia ruchome to konstrukcje, które pacjent jest w stanie samodzielnie wyjąć z jamy ustnej i powinien to czynić po każdym posiłku w celach higienicznych. Należą do niech: protezy szkieletowe, protezy nakładowe, częściowe i całkowite protezy osiadające.
Podobnie do wyżej opisanych dzieli się uzupełnienia implantoprotetyczne, czyli takie, dla zakotwiczenia których użyto implantów zębowych (opisane w dziale implanty).
Wkłady koronowe (z ang. inlay, onlay, overlay)
Gdy ząb jest uszkodzony w takim stopniu, że jego odbudowa metodami zachowawczymi, a więc za pomocą wypełnienia (potocznie nazywanego plombą) jest niemożliwa- wtedy wykonuje się wkład koronowy, czyli uzupełnienie utraconego fragmentu zęba wykonane w laboratorium protetycznym najczęściej z porcelany lub najnowszej generacji materiałów kompozytowych.
Wkłady koronowo-korzeniowe
W przypadku znacznego lub całkowitego uszkodzenia korony zęba stosuje się konstrukcję protetyczną w postaci wkładu koronowo-korzeniowego. Warunkiem w przypadku kwalifikacji zęba do tego rozwiązania jest prawidłowo przeprowadzone leczenie kanałowe. Wkłady koronowo-korzeniowe wzmacniają ząb, w którym są osadzone i służą jako umocowanie korony protetycznej. W okresie szybkiego postępu technicznego indywidualnie odlewane wkłady koronowo-korzeniowe w laboratorium coraz częściej zastępowane są standardowymi wkładami koronowo-korzeniowymi wykonanymi z włókien szklanych.
Korony protetyczne
Korona jest konstrukcją protetyczną trwale osadzaną na zębie (również tym leczonym kanałowo i wzmocnionym wkładem koronowo-korzeniowym) lub implancie. Wiernie odtwarza anatomiczny kształt zęba zniszczonego przez próchnicę lub złamanego. Umożliwia również korektę kształtu i koloru zęba oraz jego usytuowania w łuku zębowym.
Estetyczna korona protetyczna zbudowana jest z dwóch struktur z tzw. podbudowy czyli czapeczki oraz z porcelany napalanej na tę czapeczkę, która odtwarza kształt i kolor zęba. Podbudowa ta może być wykonana z metalu (szlachetnego, nieszlachetnego) lub ze specjalnej twardej porcelany (cyrkonu). Większość uzupełnień wykonywana jest w oparciu o najnowocześniejszą technologię CAD/CAM.
Mosty protetyczne
Most to konstrukcja protetyczna uzupełniająca brak jednego lub kilku zębów, osadzana na stałe na zębach sąsiadujących z luką lub na implantach.
Protezy szkieletowe
Protezy szkieletowe to uzupełnienia ruchome (wyjmowane), które stosuje się wówczas, gdy u pacjenta można zaobserwować częściowe braki w uzębieniu, na tyle rozległe, że nie można ich uzupełnić mostami osadzanymi na stałe. Protezy szkieletowe to protezy metalowo-akrylowe. Podstawą konstrukcji jest metalowa podstawa uformowana do kształtu podłoża jamy ustnej pacjenta. Metalowy szkielet jest dodatkowo uzupełniany o metalowe wypustki, oparte na powierzchniach zębów, co powoduje, że siły zgryzowe są przenoszone na błonę śluzową i poprzez zęby na kość szczęki (jest to korzystne, gdyż nie wywołuje takiego zaniku kości , jak w przypadku protez osiadających opisanych poniżej). Elementami, które utrzymują protezy szkieletowe na zębach są metalowe klamry. Czasem można je zastąpić precyzyjnymi elementami niezaburzającymi estetyki (zatrzaskami, teleskopami albo zasuwami). Takie protezy szkieletowe bezklamrowe zapewniają większy komfort podczas mówienia i jedzenia oraz komfort estetyczny, bo są zupełnie niewidoczne (o szczegóły zapytaj specjalistę w Centrum Stomatologii Dr Łyszczarz Clinic).
Protezy częściowe i całkowite osiadające
Protezy osiadające służą do uzupełnienia uzębienia, kiedy brakuje całkowicie zębów (protezy całkowite) lub w przypadku rozległych braków częściowych zębów (protezy częściowe). Do ich wykonania stosuje się różnego rodzaju tworzywa sztuczne (najczęściej akrylowe). Protezy te przenoszą nacisk bezpośrednio na dziąsło, co ogranicza możliwość uzyskania siły żucia do około 25% tej, która była uzyskiwana na zębach własnych (co oczywiście pogarsza możliwości żucia i rozdrabniania pokarmów). Z upływem czasu protezy te „osiadają” wraz z zanikającą kością znajdującą się pod dziąsłem, co wymaga wykonywania nowych protez przynajmniej raz na 5 lat. Znacznie korzystniejszym rozwiązaniem, z punku widzenia komfortu użytkowania, jest wsparcie tego rodzaju protez (zwłaszcza całkowitych) na implantach zębowych. Zwłaszcza w przypadku bezzębia dolnej szczęki (żuchwy) wprowadzenie już nawet dwóch implantów w ogromnym stopniu stabilizuje protezę całkowitą i poprawia możliwości żucia i mówienia, dając pacjentowi nieporównywalnie większy komfort.